Page 36 - فصلنامه فرهنگی_خبری شماره یازدهم
P. 36
شماره یازدهم :بهار 1400
ثبت ملی ۱۰میراث ناملموس در استان احیای پخت غذای محلی خشیل اردبیل اخبار ایران‌شناسی
مازندران
خشـیل از غذاهـای محلی اسـتان اردبیل اسـت که با
10میراث‌فرهنگـی ناملمـوس اسـتان مازنـدران در بلغـور گنـدم پختـه م یشـود .خشـیل در‌زما نهای قدیم
فهرسـت آثـار ملـی به ثبت رسـید. ب هعنـوان غذای ویژه شـب چله در اسـتان مورد اسـتفاده
ایـن آثار شـامل مهـارت پخت نان شـیرینی محلی قـرار م یگرفته اسـت.
گاتا ،مهارت سـاختن و نواختن سـاز سـنتی دسـرکوتن خشیل بیشـتر در وعـده غذایـی صبحانـه مصـرف
یـا نقاره ،مهـارت پخـت کچیله‌نـون؛ نان قنـدی محلی م یشـود و ظاهـری شـبیه بـه حلیـم دارد با ایـن تفاوت
منطقـه سـوادکوه ،مهـارت پخـت شـیرینی سـنتی کـه بسـیار سـری عتر آمـاده م یشـود و در تهیـه آن از
پشـت‌زیک ،مهـارت پخـت نـان محلـی سـو سنون گوشـت اسـتفاده نم یشـود .ایـن غـذا ب هدلیل اسـتفاده
روسـتای مصیـب ،مهـارت پخـت دلـه دکـرده نـون؛ از شـیره خرمـا (گاهی بسـته به نـوع محصـول بومی به
نـان پیـازی منطقه سـوادکوه روسـتای ،مهـارت پخت جـای شـیره خرما از شـیره انگور و دوشـاب تـوت نیز
نـان محلـی پنجه‌کـش ،آواز امیـری یـا امیر یخوانـی، اسـتفاده م یشـود) و بلغـور گنـدم ،بسـیار مقوی بوده و
مهـارت پخـت غـذای کی یپال (بیجـی پلا) اسـت. برای حفـظ سالمت بـدن مفید اسـت.
همچنین اسـتاد خلیل طهماسـبی ،از راویان موسیقی رسمی کهن در گرمی مغان مرتبط با خشیل وجود
مازنـدران و ذخایـر موسـیقی بومـی اسـتان اسـت که دارد .کشاورزان این منطقه هنگام شخ مزدن زمین در فصل
به‌عنـوان خنیاگـر توانمنـد آوازهـای تبـری شـناخته پاییز در چهار گوشه زمین مقداری از غذای خشیل را دفن
می‌شـود (گنجینـه زنـده بشـری در زمینـه موسـیقی م یکنند و به دعا م یایستند و اعتقاد دارند با این عمل سال
شـبانی) در فهرسـت ملـی حامالن (نـادر‌هکاران)
پر محصولی را خواهند داشت.
میراث‌فرهنگـی ناملمـوس بـه ثبـت رسـید. این غذا منبع سرشاری از مواد معدنی مورد نیاز بدن
تسـلط اسـتاد بـه شـعرهای چوپانـی و ترانه‌هـای بوده و دارای آهن ،فسفر و روی است .خشیل برای سرفه،
عامیانـه و مقام‌هـای موسـیقی مازندرانـی یـادآور نر مکردن سینه و رفع گرفتگی صدا ،تقویت افراد ضعیف
صلابـت مختابادهـای دوران گذشـته اسـت. و نیز خو نسازی کاربرد دارد.
34
