Page 14 - فصلنامه فرهنگی - خبری شماره دوازدهم

‫شماره دوازدهم‪ :‬تابستان ‪1400‬‬

‫ ■دارالسلطنه قزوین‪ ،‬طنین شکوه تاریخ ایران زمین‬ ‫با بنیاد ایران‌شناسی‬
‫(به‌مناسبت روز قزوین)‬

‫دربار و امرای دولت نمایان بود‪ .‬خیابان دیگری هم از‬ ‫نهم شهریور‌ماه در تقویم ملی ایران به‌عنوان روز‬
‫شرق دولتخانه شروع م ‌یشد و به قصر جها ‌ننما در غرب‬ ‫قزوین تعیین شده است‪ .‬بنا به اسناد موجود‪ ،‬در این‬
‫این مجموعه منتهی م ‌یشد‪ .‬پس از مرگ شاه طهماسب‪،‬‬ ‫تاریخ‌ اعلام پایتختی قزوین از سوی شاه طهماسب‬
‫طوفان ویرانگر اختلاف و هرج و مرج برای جانشینی وی‪،‬‬ ‫صفوی ‌صورت پذیرفت و حدود پنجاه سال‪ ،‬ادامه‬
‫کا ‌خهای مجلل و با ‌غهای مزین دولتخانه را یکی پس از‬ ‫داشت‪ .‬به قدرت رسیدن شاه طهماسب صفوی همزمان‬
‫دیگری در م ‌ینوردید‪ .‬شدت ویران ‌یها با حمله مخالفان‬ ‫با حمل ‌ههای مکرر عثمانی‌ها به تبریز بود‪ .‬به همین‬
‫حیدر میرزا ولیعه ‌دشاه طهماسب ب ‌هحدی بود که در عال ‌مآرا‬ ‫سبب انتخاب شهری که از هر جهت مناسب تختگاهی‬
‫م ‌یخوانیم اگر سلاطین روم و هند و ازبک بر این م ‌یشدند‪،‬‬ ‫باشد‪ ،‬دغدغه قطعی حکومت شد‪ .‬آشنایی شاه طهماسب‬
‫این کار نم ‌یتوانستند کرد‪ .‬در دور‌ههای بعد‪ ،‬ب ‌هدلیل اهمیت‬ ‫با قزوین و قابلیت‌های ویژه آن در سال ‪ 951‬ه‪.‬ق‪،‬‬
‫سیاسی‪ ،‬اقتصادی و مواصلاتی قزوین و توق ‌فهای بسیار‬ ‫‌موجبات انتقال پایتخت ‌ی از تبریز به قزوین را فراهم آورد‬
‫شاه عباس صفوی در قزوین‪ ،‬موجبات بازسازی ویران ‌ههای‬ ‫و همزمان دستور احداث مجموعه عظیم دولتخانه در‬
‫کا ‌خها و با ‌غهایی که هنوز آثاری از شکوه و عظمت پنجاه‬ ‫باغ‌های پر شکوه آن صادر شد‪ .‬آن‌گونه که از توصیفات‬
‫ساله پایتختی در آن بر جای مانده بود‪ ،‬فراهم آمد‪ .‬پس از‬ ‫عبد ‌یبی ‌گنویدی بر می‌آید‪ ،‬پس از ‪ 15‬سال عمارات‬
‫شاه عباس‪ ،‬جن ‌گهای پی در پی و تغییر پادشاهان و نیز‬ ‫حکومتی و باغ‌های مصفا و فرح‌بخش در دولتخانه به‬
‫بلایای طبیعی از جمله زلزل ‌ههای مخرب‪ ،‬دولتخانه را آرام‬ ‫چنان عظمتی رسیده بود که از آن به نام شهر عالی یاد‬

‫آرام به کام ویرانی کشاند‪.‬‬ ‫شده است‪:‬‬
‫تحولات اجتماعی و فرهنگی در عصر قاجار موجبات‬ ‫شهنشه شهری اندر جنب قزوین‬
‫دگرگونی سیمای شهر قزوین را فراهم آورد‪ .‬گذر‬ ‫فکنده طرح با صد زیب و تزئین‬
‫کوچکی که از غرب دولتخانه می‌گذشت جای خود را به‬
‫یک خیابان داد و بناهای قدیمی اطراف آن هم به تدریج‬ ‫به نام آن شهر عالی جعف ‌رآباد‬
‫با بناهای جدیدتر جایگزین شدند‪ ،‬از جمله عمارت‬ ‫که شــاه جعفری افکـنده بنیاد‬
‫نظمیه‪ ،‬زندان قاجاری‪ ،‬گراند هتل و‪ ...‬همچنین باغ‌ها و‬
‫بدین نام نکو معمور گشته‬
‫بـه دارالسلطنه مشـهور گشتـه‬
‫مجموع ‌های بدیع و زیبا و روح انگیز که متشکل از‬
‫با ‌غهای عالی و عمارات متعالی بود و در قلب باغ زیبایی به‬
‫نامسعاد ‌تآبادخودنماییم ‌یکرد‪.‬خیابانیبزرگبادرختان‬
‫متنوع و سای ‌هگستر و دو جوی آب در دو سوی آن که از‬
‫جنوب تا شمال محوطه دولتخانه را دربر م ‌یگرفت و در‬
‫طرفین آن‪ ،‬با ‌غها و کا ‌خهای حکومتی‪ ،‬منزلگاه منسوبان‬

‫‪12‬‬