Page 15 - فصلنامه فرهنگی- خبری - شماره 2
P. 15

‫شماره دوم‪ :‬زمستان ‪1397‬‬

‫با بنیاد ایران‌شناسي‬       ‫همچون حافظ ملک معنا را تسخیر کرده‌اند‪ .‬اما باید دید‬           ‫معارف و حکمت سینوی سالهاست تدریس می‌شود ولی‬
                           ‫اب ‌نسینا برای نخستی ‌نبار چه ملکی را تسخیر کرده و چه‬         ‫هنوز آ ‌نطور که باید و شاید فهمیده نشده و باید حکمت‬
                           ‫تأثیری بر جهان‌بینی گذاشته است‪ .‬در اینجا باید گفت اگر‬
                           ‫ابن‌سینا نبود‪ ،‬ملاصدرا‪ ،‬سهرودی‪ ،‬کانت و آکوئینی نیز‬                                         ‫سینوی را از نو خواند‪.‬‬
                           ‫نبودند‪ .‬ابن‌سینا در مابعدالطبیعه به تأسیس علم الهی جدید‬       ‫همچنین آقای دکتر غلامرضا اعوانی با موضوع‬
                                                                                         ‫فیلسوفی که باید از نو شناخت‪ ،‬به ایراد سخنرانی پرداخت‪.‬‬
                               ‫بر مبنای ماهیت وجود و «واجب الوجود» پرداخت‪.‬‬               ‫وی دلیل اینکه باید اب ‌نسینا را از نو شناخت‪ ،‬ناشناخته‬
                           ‫امروزه ماهیت و وجود را به وفور م ‌یخوانند اما در‬              ‫ماندن بسیاری از ابعاد فکری وی بیان کرد‪ .‬جدا از دوران‬
                           ‫ارسطو معنای آن جوهر و عرض است و اولین کسی که‬                  ‫رواج حکمت اشراق‪ ،‬حتی پیش از این دوران در شرق‬
                           ‫موضوع مابعدالطبیعه را بر مبنای ماهیت و وجود بیان‬              ‫و غرب عالم و نیز بر اسلام حکمت سینوی بسیار مؤثر‬
                           ‫م ‌یکند‪ ،‬اب ‌نسینا است‪ .‬مسئله عروض وجود بر ماهیت را‬           ‫بوده است‪ .‬اب ‌نسینا مسائل بنیادین و دگرگو ‌نکنند‌های را‬
                           ‫نیز اب ‌نسینا مطرح م ‌یکند که اب ‌ن رشد این مسئله را غلط فهم‬  ‫برای نخستی ‌نبار همچون مابعدالطبیعه و نور‪ ،‬متافیزیک‪،‬‬
                           ‫کرده و عروض را عرض‬
                                                                                                                   ‫عل ‌مالنفس‪ ،‬روانشناسی و‬
                                    ‫فهم کرده است‪.‬‬                                                                   ‫‪ ...‬در فلسفه طرح م ‌یکند‪.‬‬
                           ‫مسئله دیگری که‬                                                                          ‫در میان اسلام‌شناسان‬
                           ‫اب ‌نسینا مطرح کرد‬                                                                      ‫گذشته یک یا دو مورد‪-‬‬
                           ‫وجوب و امکان و‬                                                                          ‫همچون هانری کربن‪-‬‬
                           ‫بحث واج ‌بالوجود و‬                                                                      ‫بیشتر نداریم که به فلسفه‬
                           ‫ممک ‌نالوجود بود که‬                                                                     ‫پرداخته باشند و بسیاری‬
                           ‫مهمترین برهان برای‬                                                                      ‫از این افراد ب ‌هدنبال‬
                           ‫اثبات وجود خدا همین‬                                                                     ‫تاریخ و به‌ویژه علم کلام‬
                           ‫برهان است‪ .‬اگر بخواهید بین خدا و عالم فرقی ببینید‪ ،‬در‬         ‫رفته‌اند‪ .‬بنابراین معتقد به این امر هستند که فلسفه اسلامی‬
                           ‫واقع یکی فر ِق وجوب و دیگری امکان است‪ .‬این برهان‬              ‫تکرار فلسفه ارسطویی است که این صحبت ایران‌شناسان‬
                           ‫از آن اب ‌نسینا است و تا پیش از وی کسی چنین برهانی‬                              ‫غربی کامل ًا نابجا و نادرست است‪.‬‬
                           ‫را بیان نکرده است‪ .‬همچنین مابعدالطبیعه ب ‌همعنی‌الاعم و‬       ‫وی با طرح این سؤال که عظمت یک فیلسوف در‬
                           ‫ب ‌همعنی‌الاخص نیز برای نخستی ‌نبار از سوی اب ‌نسینا مطرح‬     ‫چیست؟ چنین بیان کرد‪ :‬یک ُملک حسی که زمین باشد‪،‬‬
                           ‫شد‪ .‬مشائیان پیش از اب ‌نرشد همگی شارح بود‌ه‌اند و نه‬          ‫داریم و یک ُملک معنا که مهمتر است‪ .‬انسان به تسخیر‬
                           ‫فیلسوف اما اب ‌نسینا فیلسوف است و م ‌یخواهد مسائل را‬          ‫عالم جان م ‌یپردازد و تا حضرت حق ادامه دارد و ملکی‬
                           ‫از نو بررسی کند و شاهد آن هستیم که چه تصرفی در‬                ‫نامتناهی است‪ .‬خداوند در قرآن‌کریم می‌فرمایند‪ :‬زندگی‬
                           ‫مابعدالطبیعه م ‌یکند‪ .‬اب ‌نسینا تمام کتاب طبیعیات و الهیات‬    ‫دنیایی در مقابل ُملک معنا اندک است و عظمت ایرانیان‬
                           ‫را در بیست روز به نگارش درم ‌یآورد‪ .‬بنابراین وی شارح‬          ‫در این است که ملک معنی را تسخیر کرده‌اند و از این‬
                                                                                         ‫راه بر همه فرهنگها تأثیر گذاشت ‌هاند‪ .‬شاعران بزرگی‬
                                    ‫نبوده است‪ ،‬بلکه نویسنده با ذهنی حاضر است‪.‬‬

                      ‫‪13‬‬
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20