Page 13 - فصلنامه فرهنگی خبری شماره نهم
P. 13
شماره نهم :پائیز 1399
با بنیاد ایرانشناسی متعلـق به میراثـی ریشـ هدار و البتـه مشـترک در اقطار سـرزمین آبـاء و اجـدادی خویشانـد کـه نامـی دیگر
سـرزمی نهای پهنـاور ایـران فرهنگی اسـت. یافتـه اسـت؛ آیـا بـر ایـن بـاور ،مظالـم مردمـان
ایرانیتبـار کـرد در ترکیـه را میتوان نادیده انگاشـت؟
نـام بلنـد آذربایجـان که در شـکل نخسـتین ب هعنوان واژگان فارسـی پرشـمار در زبـان ترکی که بـا تغییرات
آتـرو پاتن (محـل برپای داشـتن آتـش) در کتیبه نقش و تحریفـات بسـیار از آغـاز دوره مـدرن ترکیـه همراه
برجسـته بیسـتون ذکرشـده اسـت و نـام کاپادوکیـه در بـوده اسـت ،نشـانگر قـدرت نفـوذ زبـان فارسـی در
شـکل نخسـتی ِن کت پتوکا ،اسـتانی در قلب کشور ترکیه فرهنـگ و زبان ترکی اسـت .حتی در آسـیای مرکزی،
امروزی و نشـان های بسـیار دیگر از جمله کتیبه خشایارشا خاسـتگاه زبان ترکی ازبکی ،واژگان مسـتعمل فارسـی،
در ترکیـه و آثـار و بدایع پرشـمار هنـری و ادبی دوران قریـب بـه پنج هـزار واژهاند و اگـر تأثیـرات چهارگانه
اسالمی ایران ،اسـنادی متقن بـرای پیون دهـای تاریخی نحوی ،صرفـی ،ریختشناسـی و واژگانی زبان فارسـی
و فرهنگـی ایـران بـزرگ محسـوب م یشـوند کـه بـا در زبان ترکی مورداسـتفاده در ترکیه امـروزی را از آن
رویکـردی بـ هدوراز تعصـب و ب یشـباهت بـه رفتـار حذف کنیـم ،تقریب ًا از زبان ترکی موسـوم به اسـتانبولی
ناسـنجیدهای کـه در باکو شـاهد بودهایـم ،م یتواند محمل چیـزی باقـی نخواهـد مانـد؛ و اگـر میراثفرهنگـی و
مهـم برابـری ،بـرادری و اتحـادی ناگسسـتنی در منطقه تمدنـی ایـران را در آسـیای کوچک (ترکیـه امروزی)
بـوده باشـد .بـاری بایـد از ایـن سـخن نیز گذشـت و به از مجمـوع آثـار تاریخـی – فرهنگـی آن جـدا کنیـم،
قـول مولانـا در همان شـعر «حسـرت نامـه تاریخی» در بهخودیخـود حتـی وجهی بـرای خوانـش عثمانی نیز
باقـی نخواهـد ماند ،چراکـه همه میراث تاریخـی و ادبی
دفتر بسـنده کـرد که: حکومتهـای سالجقه و عثمانـی در آسـیای صغیـر،
«درنیابـد حـال پخته هیچ خام پس سـخن کوتـاه باید
والسلام»
11