Page 67 - فصلنامه فرهنگی_خبری شماره یازدهم
P. 67
شماره یازدهم :بهار 1400
مناسبت‌های فصل بهار با طناب محکم به هم می‌بستند (هر بیل بین سه تا چهار آئین كووه
و نیم کیلوگرم وزن دارد) .در هر گروه از دسته بیل‌ها،
یک بیل بالاتر بسته می‌شود تا پهلوانان جوی روب كووه ،آئین ویژ‌های متناسب با طبیعت و گردش زمین
بتوانند به‌عنوان دسته برای برداشتن بیل‌ها از زمین و است .این آئین را در آخرین روز اردیبهشت ،یعنی شصت
دور سرگرداندن آنها همانند میل‌های زورخانه اقدام روز بعد از عید نوروز انجام م یدهند .ب هلحاظ زمانی آن را
کنند .پهلوان ،بیل چهارتایی را با دست راست و بیل «شصت گا كووه» م یگویند «گا» در زبان لكی ب همعنی گاو
سه تایی را با دست چپ از زمین بلند می‌کند و در حال است و كووه نام ستار‌های است كه در پایان اردیبهش تماه
بالا آوردن ،چرخش آنان را به دور سر آغاز می‌نماید. و اوایل‌خردادماه در آسمان شمال لرستان ظاهر م یشود
شرک تکنندگان در مسابقه م یبایست هر دسته از بی لها و بعد از سه شب به محاق م یرود و دیگر اثری از آن پیدا
را با یک دست برداشته و بعد به موازات شانه بالا آورده نم یشود تا ایام یدیگر .مردم عقیده دارند ،پرتو نور این
و دور سر بچرخانند، ستارهباعثچشمدردشدیدوكوریحیواناتب هویژهگاوها
ب هطوری که بی لها
با یکدیگر برخورد خواهد شد .برای
نداشته باشند .برخورد جلوگیری از چنین
بی لها به یکدیگر اتفاقی ،مراسم كووه
ب همعنای بازنده را با خمیر مالیدن بر
شدن است .رسم پیشانی حیوانات انجام
بی لگردانی بازماند‌های م یدهند .همچنین
از ورز شهای باستانی روی سیاه چادرهای
و پهلوانی است .این خود با خمیر نقش
رسم از رسومی در ارتباط با ورزیدگی برای کار کشاورزی خورشید م یكشند و
دانست هاند و از سوی دیگر ،آن را مرتبط با جنگ و احیان ًا عقیده دارند ،آد مها
گون های‌آئین«آ بخواهی»وجشنپایانلایروبیواستقبال نیز به این وسیله از گزند درد چشم «كووه» محفوظ م یمانند.
از آب و تقدس آب دانست هاند .از نظر فرهنگی ،پایندگی و كووه ،مبدأ بسیاری از مبادلات و معاملات رایج منطقه هم
تداو مزندگی در محلات سبب شده است که سن تهای کهن هست و فصلی از گاهشماری زراعی و كشت و كار نیز
ب هشمار م یرود .در باور عام فصل گرما یا تابستان از این
پیوستگی و تداوم بیشتری پیدا کنند. روز شروع و تا پایان مردا دماه «ماه گرمه» ادامه دارد.
چمچه‌خاتون بی لگردانی
چمچه‌خاتـون یکی از رسـوم باران خواهی اسـت. یكی از مراسمی‌که منجر به شکل‌گیری نوع خاصی
ایـن شـیوه بـاران خواسـتن در مناطـق ترك زبـان به از نظام روابط اجتماعی در قالب‌های همکاری و
نـام چمچه‌خاتـون شـناخته شـده اسـت .مجـری این فرهنگ همیاری و مشارکت در منطقه نیم‌ور شده ،جشن
جشـن زنـان هسـتند .آنها برای طلـب باران بـا برفابه بیل‌گردانی است .برای انجام مراسم و مسابقه بیل‌گردانی،
هفت بیل شخم‌زنی را در دو دسته چهارتایی و سه‌تایی
65
