Page 72 - فصلنامه فرهنگی_خبری شماره یازدهم

‫شماره یازدهم‪ :‬بهار ‪1400‬‬ ‫مناسبت‌های فصل بهار‬

‫سالروز بزرگداشت حکیم عمر خیام نیشابوری‬

‫محاسـبات گاه‌شـماری ایران در زمـان وزارت خواجه‬ ‫غیاث‌الدیـن ابوالفتـح ُع َمـر بـن ابراهیـم َخ ّیـام‬
‫نظام‌الملـک یکـی از برجسـته‌ترین کارهـای اوسـت‪.‬‬ ‫نیشـابوری (زاده ‪ ۲۸‬اردیبهشـت ‪ ۴۲۷‬در نیشـابور‬
‫محاسـبات منسـوب بـه خیـام در ایـن زمینـه هنـوز‬ ‫‪ -‬درگذشـت ‪ ۱۲‬آذر ‪ ۵۱۰‬در نیشـابور) فیلسـوف‪،‬‬
‫معتبـر اسـت و دقتی بـه مراتـب بالاتر از گاه‌شـماری‬ ‫ریاضیـدان‪ ،‬ستاره‌شـناس و رباعی‌سـرای ایرانـی در‬
‫میالدی دارد‪ .‬وی در ریاضیـات‪ ،‬نجـوم‪ ،‬علـوم ادبی‪،‬‬ ‫دوره سـلجوقی اسـت‪ .‬گرچـه پایگاه علمـی خیام برتر‬
‫از جایـگاه ادبـی او و لقبـش «ح ّجـه الحق» بوده‌اسـت‬
‫دینـی و تاریخـی اسـتاد بود‪.‬‬ ‫ولـی آوازه وی بیشـتر بـا انگیـزه نـگارش رباعیاتش‬
‫نقـش خیـام در حـل معـادلات درجه‌سـوم و‬
‫مطالعاتـش دربـاره اصـل پنجـم اقلیـدس نـام او را‬ ‫اسـت که شـهرت جهانـی دارد‪.‬‬
‫به‌عنـوان ریاضی‌دانـی برجسـته در تاریـخ علـم‬ ‫اگرچـه رباعیـات خیـام بـه بیشـت ِر زبان‌هـای‬
‫ثبـت کرده‌اسـت‪ .‬نـو پیدا‌کـردن نظریـه‌ای دربـاره‬ ‫زنـده ترجمـه شـده امـا ترجمـه ادوارد فیتزجرالـد به‬
‫نسـبت‌های هم‌ارز بـا نظریـه اقلیدس نیـز از مهمترین‬ ‫زبـان انگلیسـی مایـه شـهرت بیشـتر وی در مغـرب‬
‫زمیـن شده‌اسـت‪ .‬سروسـامان دادن و سرپرسـتی‬
‫کارهـای اوسـت‪.‬‬

‫بر چهره گل نسیم نوروز خوش است در صحن چمن روی دل‌افروز خوش اسـت‬
‫زدیکهگذشتهرچهگوییخوشنیست خوش باش و ز دی مگو که امروز خوش است‬

‫‪70‬‬