Page 48 - فصلنامه فرهنگی- خبری شماره 8
P. 48

‫شمارههشتم‪:‬تابستان ‪1399‬کشکول عطار‬                                                                             ‫کشکول‬

‫کشـکول عطـار بـه مانند تمامـی کتاب‌هایی که با عنوان کشـکول تدوین شـده اسـت‪ ،‬حاوی سـخنان برگزیده‪،‬‬
‫نصایـح‪ ،‬پنـد و انـدرز و اشـعار مناسـبتی و برگزیـده از بزرگان و صاحبدلان اسـت‪ .‬حـاج محمد‌تقـی عطار‌نژاد که‬
‫نسـب خـود را بـه حکیم عطـار‌نیشـابوری می‌رسـاند‪ ،‬در این مکتوب کوشـیده تـا بـه دور از بیهودگـی‪ ،‬فایده‌ای‬
‫بـرای شـنوندگان داشـته باشـد‪« :‬مؤلف و نویسـنده را عقیده بر این اسـت که پیوسـته عمـری را کـه در حال گذر‬
‫می‌باشـد‪ ،‬بیهـوده صرف نشـود‪ .‬سـخن کـه می‌گویـم‪ ،‬شـنونده را فایده رسـاند‪ .‬خطـی کـه می‌نـگارم‪ ،‬خواننده را‬
‫به‌سـوی هدفـی رهنمـون گردد و وی را خرسـند سـازد‪ .‬وی بـرای تصنیف و تألیف کتاب فرق قائل شـده اسـت‪:‬‬

                                                                   ‫«تصنیـف کتـاب از خود گفتن اسـت‪.‬‬
‫تألیف از هر کجا سخن فراهم آوردن است‪ ،‬پس کشکول عطار تألیفی است که سخنان پرفایده‪ ،‬مطالب ارزنده و‬

                                         ‫نکات دقیق و بیاناتی پر محتوا را از هر گوشه‌ای فراهم آورده است‪.‬‬

                                    ‫سخنان حکیمانه‬

‫شـیخ بهائـی از خواجـه نصیـر نقـل می‌کنـد کـه افلاطون حکیـم به شـاگردش ارسـطو وصیـت کرد بـه اینکه‬
‫بشـناس پـروردگار خـود را و حقـوق او را حفـظ نمـا و مداومـت بـر تعلیم داشـته باش و اهـل علم را بـه زیادی‬
‫علمشـان امتحـان نکـن بلکـه آنـان را بـه اجتنـاب از شـر و فسـاد و دوری از معصیـت اعتبـار نما‪ .‬در خواسـت‬
‫از خداونـد را بـه چیـزی کـه زائـل شـود نفعش مخـواه و بـا علم یقیـن بدان کـه تمام مواهـب از طرف اوسـت‪.‬‬

                     ‫درخواسـت نعمت‌هـای باقـی را بنمـا و فوائـد آنچـه را کـه زائل نشـود درخواسـت نما‪.‬‬
‫و بـدان کـه انتقـام خداونـد بنـدگان را به عتاب نیسـت بلکه بـه انـدازه و تأدیب اسـت و قبل از خواب محاسـبه‬

                                                                        ‫نفـس خـود را بنما به سـه چیز‪:‬‬
                                                         ‫اول آنکه در این روز چه خطا از تو صادر شده؛‬

                                                               ‫دوم آنکه آیا تحصیل امر خیر نموده‌ای؛‬
‫سـوم آنکـه چیـزی از تو فوت شـده و عملـی از اعمـال به تأخیـر افتاده زیـرا امورات دنیـا در معـرض تغییر و‬

                                                                                          ‫زوال است‪.‬‬

                                         ‫‌شوخی‬

‫شخصی می‌گفت‪ :‬نعوذبالله خدا سه کار نمی‌تواند بکند اول مثل خودش را خلق کند‪ .‬دوم انسان را از ملک خودش‬
                                                                ‫بیرون کند‪ .‬سوم روزی ب ‌ه فرزند آدم ندهد‪.‬‬

                        ‫الله اکبر بزرگ و یگانگی به خودش می‌زیبد و بس‪ ،‬ما همه عبد و بنده مطیع او هستیم‪.‬‬

                                                                                                                ‫‪46‬‬
   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53