Page 28 - فصلنامه فرهنگی-خبری- شماره 1
P. 28
شماره اول :پائیز 1397
و اروپا و همچنین ریخ تشناسی دست است .دورة فراپارینهسنگی از جنس استخوان ،شاخ ،عاج ،چوب با بنیاد ایران‌شناسی
ویژة آن سبب شده تا پراکندگی در زاگرس با یک فرهنگ عمدة و ابداع تجهیزات جدیدی مانند
مراکز استقرار انسانهای نخستین و باستان‌شناختی بنام «فرهنگ زارزی» نیز‌هانداز و تیر و کمان رواج می‌یابد
همچنین هست ههای اولیة روستاها شناخته می‌شود که از جمله ویژگیهای و از همه مهمتر رواج چشمگیر هنر
در فلات ایران گسترش زیادی داشته شاخص آن ساخت ابزار‌های سنگی از ویژگیهای بارز آن است .کشف
باشد .در این میان منطقة زاگرس کوچک با رتوش تند است که در نخستین شواهد باستا نشناختی این
از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. اواخر این دوره در اشکال هندسی دوره در کوههای زاگرس و در «غار
زاگرس بدلیل ساختار زمین‌شناسی کوچک تولید م یشدند .فرهنگ شنیدار» منجر به معرفی فرهنگ
ویژه ،نه تنها برای انسان نخستین زارزی و دورة انتقالی فراپارین هسنگی برادوستی شد که درحا لحاضر
سرپناه و شکارگاه فراهم کرده است، در زاگرس بتدریج و با شروع موج جزو یکی از فرهنگهای جاافتاده
بلکه بدلیل داشتن منابع آبی فراوان جدیدی از تحولات بزرگ فناوری و پارینه‌سنگی جدید در ادبیات
بستر مناسبی را برای شکل‌گیری معیشتی و اجتماعی در زندگی بشر که پارین هسنگی دنیا بشمار م یآید.
جوامع روستایی و شهری در اختیار به دورة نوسنگی موسوم است ،ناپدید فرهنگ برادوستی که شواهد آن
بشر قرار داده است .منطقة زاگرس از بسیاری از غارها و پناهگاههای
تحت تأثیر سامانه‌های اقلیمی بزرگ م یشود. سرتاسر زاگرس بدست آمده است ،به
مقیاس حاکم بر ایران -بادهای غربی، در پایان این نشست دکتر آرش بازة زمانی حدود 39هزار سال تا 25
پرفشار سیبری ،مونسون اقیانوس شریفی ،پژوهشگر علوم زمین و هزار سال پیش باز م یگردد .در پایان
هند و مونسون آفریقایی -قرار داشته دیرینه اقلی مشناس ،به ایراد سخنرانی این دوره و شروع تغییرات اقلیمی
و بدلیل داشتن ارتفاع زیاد در مقایسه با موضوع« :بازسازی اقلیم دیرینة شدیدتر ،فرهنگ برادوستی تغییر
با مناطق همجوار ،نقش بسیار مؤثری زاگرس ،دانسته‌ها و چالش آنچه که نموده و شواهد گروههای شکارگر-
را در توزیع دما و رطوبت در منطقه گردآوردنده دورة فراپارینهسنگی
ایفا می‌نماید .بررسیهای دیرینه اقلیم نم یدانیم» پرداخت. که در واقع نقطة پایانی دوران
نشان می‌دهد که در مقیاس جهانی بنابر گفتة ایشان قرار گرفتن پارینه‌سنگی است ،در بازة زمانی
موقعیت و شدت سامان ههای اقلیمی فلات ایران بر روی نوار بیابانی حدودی 20هزار تا 12هزار سال
حاکم بر نیمکرة شمالی و بطبع آن نیمکرة شمالی و اندرکنش پویای پیش در زاگرس پدیدار م یشود.
ایران در طول زمان ثابت نبوده و سامانه‌های بزرگ مقیاس اقلیمی بر در اوایل این دوره که همزمان با
تغییرات ایجاد شده چهرة اقلیمی روی این منطقه ،حساسیت آن را نوسانات اقلیمی اوج آخرین دورة
فلات ایران و در نتیجه ساختار در برابر نوسانهای اقلیمی افزایش یخچالی است ،شرایط اقلیمی زاگرس
بوم‌سازگان آن را دچار تغییر کرده داده و فلات ایران را به یکی از نیز مانند بسیاری از نقاط دیگر سرد
است .همگام با آغاز مطالعات نقاط ویژة جهان برای پژوهشهای و خشک شد که متأسفانه مدارک
دیرینه اقلیم‌شناسی در ایران -در دیرینة اقلیم بدل کرده است .موقعیت باستان‌شناختی اندکی از آغاز آن در
ویژة این فلات در مسیر مهاجرت
انسانهای نخستین از آفریقا به آسیا
26
