Page 17 - فصلنامه فرهنگی خبری - شماره چهاردهم
P. 17
شماره چهاردهم :زمستان 1400
با بنیاد ایران‌شناسي علت آگاهی و بیداری اقوام و ملل و دامنه نفوذ نظارت نیز ب هعنوان یك علم ،محصول منویات سردمداران غرب
دول تها و حضور نافذ جوامع علمی در جهان ،ایرا نشناسی بود كه ب هعنوان یك سیاست طراحی شده و با اصول
مجالی معتبر خواهد بود تا ضمن بازنگری در مطالعات و تعیین شد‌های مثل اینکه تمدن غربی جهان شمول است،
پژوه شهای صورت گرفته و تطبیق آنها با دستاوردهای و شرقیان باید از گذشته خود منفک شده و تمدن غرب
به روز میدانی ،فرهنگ و تمدن ایرانی -اسلامی را به را اقتباس كنند و این اقتباس باید به دور از ابداع باشد،
صحت و اصالت و تمامیت در مستندات و مکتوبات نوین به دنبال تحریف واقعیت تاریخی و فرهنگی جوامع شرق
متبلور سازد .بدون تردید اکنون زمانه رقابت فرهنگی میان بودند و در واقع شناخت ایران را ب همنظور تحقق اهداف
مل تها است چرا که در جغرافیا و جوامع ملل ،ثروت، از پیش تعیین شده خود در دستور کار قرار م یدادند .باید
قدرت و سیاست در اندازه نیاز قدر تها در جهان جاری به این مهم توجه داشت اگرچه مطالعات ایرا نشناسی در
است اما شناخت ریش ههای فرهنگی و تمدنی و احصاء دو بخش از تاریخ رخ نمود که در بخش نخست بر پایه
دان شها و فناور یهای ارزشمند سنت ِی مبتنی بر تداوم و مشاهدات جهانگردان تألیف و تنظیم گردید و در بخش
توسعه پایدار و صلح محوری و پایبندی به حقوق انسانی دیگر بر پایه تحقیقات و اکتشافات علوم باستا نشناسی و
مل تهای متمدن مشرق زمین و رجوع به بدانها ،همچنان زبا نشناسی انتشار یافت اما نكته مهم این است كه در آغاز
بسان هدف و ارزشی ممتاز در جهان جلو‌هگر است که همچون شر قشناسی منبعث از ضرورت سیاسی و اقتصادی
دسترسی بدان تنها از طریق مطالعات علمی محض به غربیان بود .لذا بر پایه نیاز سیاسی و اقتصادی اروپا در
دور از هر گونه نگا‌ههای جانبدارانه و مستندات صحیح و به سیطره داشتن عالمان به زبان و تاریخ و رسوم محلی
معتبر بر پایه تطبیق و تدقیق داد‌هها ،میسر م یباشد .امروز ممالك شرقی معماری شد و خاصه پس از جن گ جهانی
که به یمن حضور بسیط جامعه علمی در دانشگاهها و این نیاز ب هدلیل اندیشه سرمای هداری و رو شهای حكومتی
پژوهشگاههای جهان و فرصت تبادل اطلاعات در تصدیق جدید و توسعه اقتصادی فزونی یافت و اغلب دول تهای
و تکذیب تألیفات و تحقیقات در عرصه شر قشناسی و به غربی را ب هطور منفرد به این مهم به اهتمام واداشت که
تبع آن ایرا نشناسی فراهم است ،نتایج مطالعات آنچنان بدان بپردازند .به بیانی صریح ،در شر قشناسی علمی دست
جسورانه به بوته نقد و بررسی گذاشته م یشود که م یتوان سیاست غرب هی چگاه بیكار نبوده است .اروپا در دوره
فارغ از هرگونه دس تانداز یهای سیاسی و استعمارگرانه به تمدنی جدید سعی كرد با واژگو نسازی تاریخ و با پیش
شناخت صحیح فرهنگ و تمدن شرقی دست یافت و از گرفتن شیو‌ههایی چون خاموش ماندن در برابر عظمت
میراث ملموس و ناملموس آنها و خلاقی تها و ابداعات تمد نهای غیراروپایی ،با وارونه جلوه دادن ارز شهای
منحصر به فرد و دان شهای زمینی و کیهانی موحدترین تمدنی دیگر و وانمود كردن اینكه برتری اروپائیان به
جامعه بشری که حاصل تعامل صحیح با طبیعت بوده است علت خودگرایی و دور شدن از عادات كهنه است توانست
منتفع شد و فرصت انتقال دانش بین نسلی مشرقیان را در به دانش و فناور یهای شرق دست یابد و به اهداف خود
جهان میسر ساخت .فرصت حضور دانشگاه آزاد اسلامی از شر قشناسی نیز جامه عمل بپوشاند .ایرا نشناسی نیز به
در کشورهای مختلف جهان و ایجاد کرس یها و رشت ههای مانندشاخ ههایدیگرشر قشناسیغربیجزئی از تمهیدات
ایرا نشناسی م یتواند نقطه عطفی در انتقال صحیح واقعیت استعمار برای تسلط بر شرق بوده است ولی امروزه به
15
