Page 11 - فصلنامه فرهنگی-خبری شماره 5

‫شماره پنجم‪ :‬پائیز ‪1398‬‬

‫مصاحبه‬ ‫خواهشمند است درخصوص اخلاق و اندیشه زشـت منسـوب نکرده‌انـد‪ .‬هرچند کـه مثا ًل گزنفون‬

‫ایرانیان باستان و میراثی که از ایشان برای نسل دوران کـوروش را از زمـان داریـوش برتـر دانسـته‬

‫جدید به جای مانده و می‌تواند راهگشای زندگی از اسـت‪ .‬در رسـاله آلکیبیـادس افلاطـون‪ ،‬سـقراط بـه‬

‫نابسامانی‌ها و بداخلاقی‌ها باشد‪ ،‬توضیح بفرمایید؟ آلکیبیـادس تذکر می‌دهـد که رقیب او شـاهان ایرانند‬

‫هیچ قوم و مردمی همیشه پاک و صاحب اندیشه و بایـد بتوانـد بـا آنهـا همـاوردی کنـد امـا در دوره‬

‫و خرد و معرفت و فضیلت‌های اخلاقی نبوده است و جدیـد تاریخ غربی با تحریف سـخن آیسـخولوس در‬

‫نیست‪ .‬ایرانیان هم گاهی آراسته به اخلاق نیکو بوده‌اند نمایشـنامه پارسـیان (ایرانیـان) پیـروزی در ماراتون‬

‫و زمان‌هایی که انحطاط در تاریخشان راه یافته به را پیـروزی آزادی بـر بردگـی خواندنـد و این سـخن‬

‫زشت‌خویی و بدکرداری و موارد دیگر مبتلا شده‌اند‪ .‬در را بـزرگان تفکـر اروپا و حتـی بعضی از نویسـندگان‬

‫ارداویراف‌نامه آمده است که «ایرانیان از زمان زرتشت خودمـان نیـز تکـرار کردنـد بی‌آنکـه بیاندیشـند در‬

‫جهـان قدیـم هرگـز از تقابل‬ ‫تا سیصد سال با پاکی و آئین‬

‫میـان آزادی و بردگـی و‬ ‫اکنـون ایران را در زبـان و فرهنگ و‬ ‫زندگی کردند تا اسکندر‬
‫روح آزادی و روح بردگـی‬ ‫ادب و دیـن و معارفش باید شـناخت‬ ‫گجسته آمد و پراکندگی و‬
‫حرفـی به میـان نیامـده و به‬ ‫و البتـه ایـن زبـان و فرهنـگ را‬ ‫پریشانی به‌وجود آورد و‬
‫فکر نویسـندگان و فیلسوفان‬ ‫در حـدود جغرافیـای کنونـی ایـران‬ ‫اخلاق و ایمان مردمان تباه‬
‫محـدود نبایـد دانسـت بلکـه آن را‬ ‫شد» اما اینکه ایرانیان برده‬
‫قدیـم هـم نرسـیده بود‪.‬‬ ‫در مسـاحتی از سـند تـا مدیترانـه و‬ ‫صفت و بی‌بهره از فضایل‬
‫‌در آغاز قرن نوزدهم‬ ‫از سـیحون تـا خلی ‌جفارس و سـواحل‬ ‫اخلاقی بوده‌اند آورده غربیان‬
‫میلادی جیمزموریه دیپلمات‬ ‫دوره جدید و متأسفانه‬
‫انگلیسی با وصف کردار‬

‫و رفتار و گفتار درباریان‬ ‫ارونـدرود بایـد دید‪.‬‬ ‫نویسندگان و صاحبنظرانی‬
‫فتحعلی‌شاه که البته اخلاقی‬ ‫مانند بوسوئه و مونتسکیو‬

‫(هم در نامه‌های ایرانی و هم در روح‌القوانین) و موارد نبود و نسبت دادن آن خلقیات زشت به همه ایرانیان‪،‬‬

‫دیگر است تا می‌رسد به حاجی بابای اصفهانی اثر چنین وانمود کرده است که ایرانیان همیشه زشت کردار‬

‫و ضعیف‌النفس و سست عنصر و ترسو و بی‌خرد بوده‌اند‪.‬‬ ‫جیمز موریه و ‪...‬‬

‫‌یونانیـان از آیسـخولوس نویسـنده نمایشـنامه دریغا که وقتی روح ملت‌ها اثر آندره زیگفرید به فارسی‬

‫ایرانیـان (و کسـی کـه در ماراتـون بـا ایـران جنگیده ترجمه شد با اینکه او هم پیروزی یونانیان در ماراتون را‬

‫اسـت) گرفته تـا اسـترابون (جغرافیـدان یونانی) هرگز پیروزی آزادی بر بردگی دانسته بود‪ ،‬بعضی از هموطنان‬

‫در مـورد ایـران بـا تحقیـر سـخن نگفته‌انـد‪ .‬افلاطون ایران دوست ما از آن استقبال کردند و در تفسیر آن‬

‫در آلکیبیـادس یا هرودوت در تاریـخ خود و گزنفون احیان ًا به توجیه ضعف‌های اخلاقی مردم ایران پرداختند‪.‬‬

‫در کوروش‌نامـه (تربیت کـوروش) ایـران را رقیب و از عجایب اینکه از قرن هفدهم تا این زمان هیچ کدام‬

‫حریـف یونـان شـمرده و هرگـز آنـان را بـه صفات از کسانی که به اخلاق ایرانیان پرداخته‌اند (‌تا آنجایی‬

‫‪9‬‬